Όταν οι Αγωνιστές της ΕΟΚΑ ετοίμαζαν αντάρτικο στη Βόρειο Ήπειρο

Το 1959 μια ομάδα Κυπρίων Αγωνιστών της ΕΟΚΑ βρέθηκε σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη για να συνεχίσουν τις σπουδές τους που είχαν διακόψει την περίοδο του Απελευθερωτικού Αγώνα ενάντια των Άγγλων αποικιοκρατών. 

Μέσα σε ένα επαναστατικό κλίμα, με μεγάλα όνειρα που είχαν ωριμάσει σε έναν ηρωικό αγώνα έριχναν το βλέμμα τους μακριά, σ’ άλλους αγώνες του Ελληνισμού. Γι’ αυτό συνέστησαν τον Πανσπουδαστικό Σύνδεσμο Αγωνιστών Κύπρου (ΠΣΑΚ).

Πρώτος στόχος του Συνδέσμου ήταν να μεταφέρουν τη φλόγα και το επαναστατικό κλίμα του Αγώνα του 1955 - ΄59 από το ακριτικό νησί της Αφροδίτης σε μία άλλη ακριτική περιοχή του σκλαβωμένου Ελληνισμού, τη Βόρειο Ήπειρο.

Η Κύπρος το μαρτυρικό νησί, ανοικτό πάντα απέναντι στους ανέμους και τους κινδύνους επαγρυπνεί στις επάλξεις του έθνους.

Η Κύπρος άκουγε πάντα τη φωνή της ανάγκης και έσπευδε πρώτη να προσφέρει γενναιόδωρα τη δική της βοήθεια στα σκλαβωμένα αδέρφια. Είναι γνωστή η προσφορά της στους Βαλκανικούς Αγώνες του 1912 - ΄13, στον θρυλικό αγώνα του 1940 και σε άλλες κρίσιμες στιγμές.

Η υπόθεση των αλύτρωτων αδερφών ήταν από τα σοβαρά θέματα που απασχολούσαν σε συζητήσεις τους Αγωνιστές της ΕΟΚΑ στα στρατόπεδα συγκεντρώσεως των Εγγλέζων, στα κρησφύγετα και σε άλλες δραστηριότητες τους.

Οι Κύπριοι φοιτητές σκληροπυρηνικά στελέχη του Αγώνα και εμπειροπόλεμοι θέλησαν έτσι να μιμηθούν τους Κρητικούς αντάρτες οι οποίοι στις αρχές του 20^ου αιώνα ενίσχυσαν μαζικά τον Μακεδονικό Αγώνα, κάνοντας μεγάλες θυσίες για την απελευθέρωση της Μακεδονίας.

Την πρωτοβουλία για την προετοιμασία της εισόδου ενόπλων Κυπρίων στα αλβανοκρατούμενα εδάφη την είχε αναλάβει ο ιστορικός Γιάννης Σπανός.

Η ομάδα συναντήθηκε με τον θρυλικό αρχηγό της ΕΟΚΑ, Στρατηγό Γεώργιο Γρίβα – Διγενή, ο οποίος είχε κατευθύνει με επιτυχία τον Αγώνα του κυπριακού λαού.    

Ο Διγενής ήταν μία μεγάλη φυσιογνωμία, η φήμη είχε ξεπεράσει προ καιρού τα σύνορα της μεγαλονήσου και δεν τον αμφισβητούσαν ούτε οι εχθροί του.

Και μια βρετανική εφημερίδα τον είχε αποκαλέσει «ο μεγαλύτερος ηγέτης ανταρτών όλων των εποχών».

Του ζήτησαν λοιπόν να ηγηθεί μιας διείσδυσης Αγωνιστών της ΕΟΚΑ στα βορειοηπειρωτικά εδάφη. Όπως θυμάται ο κ. Γιάννης Σπανός «ο γέρος συγκινήθηκε και μας ζήτησε να κρατήσουμε πλήρη μυστικότητα».

Τους ζήτησε χρόνο για να σκεφτεί και τους συμβούλευσε «στο μεταξύ να δράτε με ιδιαίτερη προσοχή αφού δεν υπάρχει λόγος να κοινοποιηθεί αυτή η απόφαση».

Η ΠΣΑΚ ανέθεσε τους ρόλους στα μέλη της γι’ αυτούς που θα ήταν στην πρώτη γραμμή και θα διείσδυαν ένοπλοι στη Βόρειο Ήπειρο και για εκείνους που θα έμεναν στη δεύτερη γραμμή για την ενίσχυση του Αγώνα, με εφοδιοπομπές και εκστρατεία στον διπλωματικό τομέα.

Κέντρα ήταν η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, ενώ αντιμετώπιζαν σοβαρό πρόβλημα με τα Ιωάννινα, ενόσω δεν υπήρχαν κυπριακοί σύνδεσμοι, στη μεθόριο των αλβανικών συνόρων.

Στο μεταξύ πραγματοποιώντας κι άλλες επαφές με τον Αρχηγό εκείνος κάποια μέρα τους είπε: «παιδιά ας περιμένουμε γιατί όπως φαίνεται δεν θα πάμε πάνω αλλά θα πάμε κάτω».

Είχε πλέον καταστεί βέβαιο ότι οι Τούρκοι προετοίμαζαν την τουρκανταρσία με τον εξοπλισμό παραστρατιωτικών ομάδων. Η υπόθεση της απελευθέρωσης της Βορείου Ηπείρου με τη διοργάνωση αντάρτικου από Κύπριους Αγωνιστές της ΕΟΚΑ παρέμεινε απραγματοποίητη γιατί «το χρέος μας κάλεσε να έρθουμε εδώ για να αμυνθούμε και να εμποδίσουμε τις νέες τουρκικές δολιότητες».

   

Νέες προκλήσεις, νέες ηρωικές σελίδες θα έγραφαν οι περισσότεροι από τους Αγωνιστές που μετείχαν στην ομάδα για την απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου, οι οποίοι ηγήθηκαν στην κάθοδο των εθελοντικών τμημάτων των φοιτητών στην Κύπρο το 1963 - ΄64.

Μερικοί από τους πρωταγωνιστές είναι σήμερα προσωπικότητες με διεθνή φήμη «και δεν είχαν κανένα λόγο να προβούν σε αποκαλύψεις για μια υπόθεση που διακόπηκε εν τη γεννέση της», αναφέρει ο κ. Σπανός.  

Πέτρος Τσερκέζης, 15 Μαΐου 2006

(από την εφημερίδα "Ταχυδρόμος της Ηπείρου")

ΔΡΑΣΙΣ - ΚΕΣ: ΖΗΤΩ Η 1η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1955 – ΖΗΤΩ Η Ε.Ο.Κ.Α.

Ε.Ο.Κ.Α.

ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ

            Με την βοήθειαν του θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων,

ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΤΙΝΑΞΙΝ ΤΟΥ ΑΓΓΛΙΚΟΥ ΖΥΓΟΥ,

με σύνθημα εκείνο το οποίο μας κατέλειπαν οι πρόγονοί μας 

«Ή Τ Α Ν   Ή   Ε Π Ι   Τ Α Σ».

ΑΔΕΛΦΟΙ  ΚΥΠΡΙΟΙ.

                                    Από τα βάθη των αιώνων μας ατενίζουν όλοι εκείνοι, οι οποίοι ελάμπρυναν την Ελληνικήν Ιστορίαν δια να διατηρήσουν την ελευθερίαν των: Οι Μαραθωνομάχοι, οι Σαλαμινομάχοι, οι Τριακόσιοι του Λεωνίδα και οι νεώτεροι του Αλβανικού έπους. Μας ατενίζουν οι αγωνισταί του 21, οι οποίοι μας εδίδαξαν ότι η απελευθέρωσις από τον ζυγόν του δυνάστου αποκτάται πάντοτε με το Α Ι Μ Α. Μας ατενίζει ακόμη σύμπας ο Ελληνισμός, ο οποίος και μας παρακολουθεί με αγωνίαν, αλλά και με εθνικήν υπερηφάνειαν.

Ας απαντήσωμεν με έργα, ότι θα γίνωμεν «πολλώ κάρρονες τούτων».

            Είναι καιρός να δείξωμεν εις τον κόσμον ότι εάν η διεθνής διπλωματία είναι άδικος και εν πολλοίς άνανδρος, η Κυπριακή ψυχή είναι γενναία. Εάν οι δυνάσται μας δεν θέλουν να αποδώσουν την λευτεριά μας, μπορούμε να την διεκδικήσωμε με τα ίδια μας τα χέρια και με το αίμα μας.

            Ας δείξωμεν εις τον κόσμον ακόμη μια φορά ότι και του σημερινού Έλληνος «ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει». Ο άγων θα είναι σκληρός. Ο δυνάστης διαθέτει τα μέσα και τον αριθμόν.

Ημείς διαθέτομεν την ψυχήν. Έχομεν και το δίκαιον με το μέρος μας. Γι' αυτό και θα Ν Ι Κ Η Σ Ω Μ Ε Ν.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΑΙ.

                                             Ατενίσατε το έργον σας. Είναι αίσχος εν εικοστώ αιώνι οι λαοί να χύνουν το αίμα των για ν' αποκτήσουν την λευτεριά των, το θείον αυτό δώρο για το οποίον και εμείς επολεμήσαμεν παρά το πλευρόν των λαών σας και για το οποίον σεις τουλάχιστον διατείνεσθε ότι επολεμήσατε εναντίον του ναζισμού και του φασισμού.

ΈΛΛΗΝΕΣ,

Όπου και αν ευρίσκεσθε ακούσατε την φωνήν μας:

ΕΜΠΡΟΣ, ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΜΑΣ.

Ε.Ο.Κ.Α.
-Ο-      

ΑΡΧΗΓΟΣ

ΔΙΓΕΝΗΣ

«Η Κύπρος μας που στέναζε τόσους αιώνες σκλάβα

και μάτωναν τα χέρια της τόσα δεσμά βαριά

απ’ τη ψυχή της έχυσε την όμορφή της λάβα

κι άνοιξε δρόμο φωτεινό να ιδεί τη λευτεριά...»

Συμπληρώνονται φέτος εξήντα τέσσερα χρόνια από τη θρυλική έναρξη του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα της ΕΟΚΑ. Οι μνήμες όλων, ή τουλάχιστον όσων αδιαλείπτως θυμούνται και τιμούν αυτή την επέτειο, στρέφονται με απαράμιλλο σεβασμό και συγκίνηση προς τα αμούστακα παλικάρια του ’55-’59, τους απαγχονισθέντες ηρωομάρτυρες, τα ολοκαυτώματα, τα βασανιστήρια και τις ανταρτικές μάχες του κυπριακού έπους. Ο παλλαϊκός ξεσηκωμός και το πάθος των Ελλήνων του τόπου για αποτίναξη του αγγλικού ζυγού πήρε σάρκα και οστά στο πρόσωπο των θρυλικών μορφών του Διγενή και των αγωνιστών της ΕΟΚΑ, οι οποίοι με τη σειρά τους παρέδωσαν τη βαριά τους παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές. 

Στο πρόσωπο των ηρώων μας, που είτε για κάποιους υπήρξαν «βαρελότοι» και «ψευτοδιγενήδες», είτε για εκείνους που  -εσκεμμένα σήμερα-  ξεχνούν πως η ΕΟΚΑ πολέμησε για την Ένωση με την μάνα Ελλάδα, εμείς αντικρίζουμε ό,τι ομορφότερο και ευγενέστερο γέννησε ποτέ η γη μας. Ο αγώνας της ΕΟΚΑ συνεχίζει να αποτελεί το εθνικό στήριγμα, το οποίο μας επιτρέπει να αντιστεκόμαστε σε όσους ριψάσπιδες προσπαθούν, τόσο πολιτικά, όσο και οικονομικά, να διαπραγματευτούν το μέλλον της Κύπρου με τους ξένους εχθρούς και τους διεθνείς τοκογλύφους, αντίστοιχα.

Οφείλουμε, μια τέτοια μέρα, να υπενθυμίσουμε στους σύγχρονους ραγιάδες, το χρέος που έχουμε απέναντι σε αυτούς που πήραν την ανηφοριά για να βρουν την ωραία ελευθερία και μοιάζουν κατά πολύ με εκείνους τους τρελλούς επαναστάτες του 1821. Κόντρα στα κούφια «ρεαλιστικά» δεδομένα και ενάντια στην αισχρή πολιτική της Μ. Βρεττανίας, οι αγωνιστές πραγματοποίησαν τον υπέροχο εθνικό, λαϊκό, αντιαποικιακό και αντιιμπεριαλιστικό αγώνα που όπως σήμερα, έτσι και πάντοτε θα αποτελεί το φάρμακο για την εθνική μιζέρια και την υποδούλωση του τόπου μας. 

Η ΕΟΚΑ, είτε αρέσει σε κάποιους, είτε όχι, προέταξε τα στήθη ενάντια στην υπερδύναμη της εποχής του 20ού αι. και η ιστορία κρατάει σφραγιστά κλειδωμένους όσους απείχαν από τον αγώνα για την Αυτοδιάθεση του λαού και την Ένωση, όσους σπιλώνουν και απαρνιούνται καθημερινά τις μνήμες των ηρώων και όσους καταθέτουν στεφάνια στα παλικάρια τα οποία προδίδουν καθημερινά με τις πράξεις τους.

Κλείνοντας, υπενθυμίζουμε σε όλους ανεξαιρέτως ότι, η σημερινή επέτειος και ο Αγώνας της ΕΟΚΑ αποτελούν ίσως τα μοναδικά στηρίγματα που κρατούν άσβεστη τη φλόγα της ψυχής και καθάριο το μυαλό στον κάθε Έλληνα του οποίου «ο τράχηλος ζυγόν δεν υπομένει». 

Η ΕΟΚΑ είναι το σημαντικότερο κομμάτι της ιστορίας μας, η ελπίδα μας, η αξιοπρέπειά μας, η περηφάνια μας, το όπλο για να αντισταθούμε σε ντόπιους και ξένους εχθρούς. Έχουμε χρέος να την προστατεύσουμε, να την υπερασπιστούμε και να τη βιώσουμε βαθιά μέσα μας.

«Εμπρός, εμπρός, η ΕΟΚΑ κράζει

η γη ας βροντήξει όπου πατάς,

η ΕΟΚΑ ανίκητη προστάζει:

να η ασπίδα ή ταν ή επί τας.

Εμπρός, στη γη κανείς μην σκύψει,

η Ελλάδα κάθε της παιδί

να στεφανώσει με δάφνης κλώνια

στα μαρμαρένια αλώνια καρτερεί...»

Γραφείο Τύπου 

Ε.Κ.Φ. ΔΡΑΣΙΣ-Κ.Ε.Σ.